Czy rencista może pracować?
Rencista pobierający rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy może podjąć zatrudnienie bez utraty prawa do renty. Jednak wysokość osiąganego przychodu może wpłynąć na wypłacane świadczenie.
Kiedy renta może zostać zawieszona lub zmniejszona?
Przychód podlegający obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu może wpłynąć na rentę w dwóch przypadkach:
- Zawieszenie renty:
- Następuje, gdy przychód przekracza 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
- Dotyczy renty z tytułu niezdolności do pracy
- Zmniejszenie renty:
- Następuje, gdy przychód przekracza 70%, ale nie przekracza 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
- Renta zostaje zmniejszona o różnicę między osiągniętym przychodem a dolnym limitem
- Istnieje maksymalna kwota zmniejszenia
Kto nie musi informować ZUS o zarobkach?
Obowiązek powiadamiania ZUS o podjęciu pracy i składania oświadczenia o przychodach nie dotyczy:
- Emerytów, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny
- Osób pobierających emeryturę częściową
- Rencistów wojennych i ofiar represji
- Rencistów wojskowych (inwalidzi wojskowi i rodziny po zmarłych żołnierzach)
Ważne terminy
- Do końca lutego: pracodawca lub zleceniodawca musi przekazać do ZUS informację o dochodach emeryta/rencisty za poprzedni rok
- Rencista również ma obowiązek złożenia takiej informacji w ZUS
Często zadawane pytania (FAQ)
1. Czy można łączyć rentę z innymi świadczeniami?
Tak, w niektórych przypadkach możliwe jest łączenie renty z innymi świadczeniami. Na przykład:
- Renta z tytułu niezdolności do pracy może być łączona z rentą rodzinną, ale suma tych świadczeń nie może przekroczyć 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
- Nie można natomiast pobierać jednocześnie renty z tytułu niezdolności do pracy i emerytury z ZUS.
Zawsze warto skonsultować się z ZUS w sprawie indywidualnej sytuacji.
2. Jak zgłosić w ZUS podjęcie pracy?
Aby zgłosić podjęcie pracy w ZUS, należy:
- Wypełnić formularz ZUS EROP (Oświadczenie o osiąganiu przychodu).
- Złożyć formularz w dowolnej placówce ZUS lub wysłać go pocztą.
- Zrobić to w ciągu 7 dni od podjęcia pracy.
Pamiętaj, że niektóre grupy rencistów (wspomniane wcześniej) są zwolnione z tego obowiązku.
3. Co się dzieje z rentą po osiągnięciu wieku emerytalnego?
Po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego:
- Renta z tytułu niezdolności do pracy zostaje automatycznie zamieniona na emeryturę.
- Nowe świadczenie (emerytura) nie może być niższe od dotychczas pobieranej renty.
- Osoba, która pobierała rentę, może złożyć wniosek o obliczenie emerytury według nowych zasad, jeśli jest to dla niej korzystniejsze.
- Po przejściu na emeryturę nie ma już ograniczeń w dorabianiu – można pracować bez ryzyka zmniejszenia lub zawieszenia świadczenia.
4. Czy rencista musi informować ZUS o każdej zmianie wysokości zarobków?
Nie, rencista nie musi informować ZUS o każdej zmianie wysokości zarobków. Jednakże:
- Należy poinformować ZUS, jeśli przychód przekroczy 70% lub 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
- Do końca lutego każdego roku trzeba złożyć informację o przychodach za poprzedni rok kalendarzowy.
- W przypadku zawieszenia wypłaty renty, należy poinformować ZUS o ustaniu przyczyn zawieszenia.
5. Czy rencista może prowadzić własną działalność gospodarczą?
Tak, rencista może prowadzić własną działalność gospodarczą. Jednakże:
- Przychód z działalności jest traktowany tak samo jak przychód z pracy na etacie – może więc wpłynąć na wysokość lub zawieszenie renty.
- Rencista musi opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od prowadzonej działalności, chyba że podlega ubezpieczeniom z innego tytułu.
- Warto rozważyć konsultację z doradcą podatkowym, aby optymalnie zaplanować działalność i jej wpływ na rentę.
Pamiętaj, że przepisy mogą się zmieniać. Zawsze warto weryfikować aktualne informacje bezpośrednio w ZUS lub u specjalisty ds. ubezpieczeń społecznych.
Magdalena Bielska
